آفت زدا(دیاز)

از بین برنده حشره و آفات گیاهان دیازینون یک مایع بیرنگ تا قهوه ای تیره، یک استر اسید تیوفسفریک است که در سال ۱۹۵۲ در شرکت شیمی Ciba-Geigy سوئیس (بعدا Novartis و سپس Syngenta) توسعه یافت. دیازینون با نامهای تجاری بازودین Basudin  EC , WP , O , D , G , TC , SC  و دیاکاپ Diacap SC30%  وجود دارد. دیازینون یک حشره کش ارگانوفسفره غیر سیستمیک است که قبلا برای کنترل سوسک حمام، انواع ماهیان نقره فام، مورچه ها و کک ها در مناطق و ساختمان های مسکونی استفاده می شد. این سم حشره کش در دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ برای استفاده عمومی در باغبانی و کنترل آفات شدیدا مورد استفاده قرار گرفت. دیازینون به شکل طعمه برای کنترل زنبورهای روبنده زنبور عسل در غرب ایالات متحده مورد استفاده قرار می گرفت. در حال حاضر نیز در استرالیا و نیوزیلند از این حشره کش برای از بین بردن کک حیوانات خانگی استفاده می شود. در سال ۲۰۰۴ در ایالات متحده استفاده خانگی از دیازینون غیرقانونی اعلام شد، اما بر ای مصارف کشاورزی مورد تایید می باشد. ضمنا دیازینون به عنوان پادزهر اضطراری آتروپین نیز مورد استفاده می باشد.

اثر بخشی از بین برنده حشره و آفات گیاهان دیازینون

دیازینون یک حشره کش تماسی است که با تغییر دادن انتقال عصبی بر روی سیستم عصبی حشرات اثر گذاشته، و موجب از بین رفتن حشره می شود. دیازینون آنزیم استیل کولین استراز (AChE) را مهار می کند، در واقع استیل کولین عصبی انتقال دهنده (ACh) را در سیناپس های کولینرژیک و اتصالات عصبی-عضلانی هیدرولیز می کند. این باعث انباشت غیر طبیعی ACh در سیستم عصبی می شود. با اینکه دیازینون یک استر تیوفسفریک است، اما با همان مکانیزم رایج سایر سموم وحشره کش ها مانند کلرپریفیس، مالتیون و پاراتیون عمل می کند، در نتیجه در برابر جمعیت حشرات مقاوم به ارگانوفسفره تاثیر چندانی ندارد.

عوارض جانبی حشره کش دیازینون

علائم قرار گرفتن در معرض دیازینون، بسته به مسیر قرار گیری در عرض چند دقیقه تا چند ساعت ظاهر می شود. علائم اولیه بر روی انسان شامل تهوع، سرگیجه، بزاق آوری، سردرد، عرق کردن، اشک آوری و آب ریزش بینی است. علائم می تواند حتی تا استفراغ، گرفتگی شکمی، اسهال، تحریک عضلانی، ضعف، لرزش، عدم هماهنگی و انقباض مردمک چشم پیشرفت کند. علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان داده است که ممکن است عوارض جانبی روانپزشکی نیز داشته باشد، از جمله: از دست دادن حافظه، سردرگمی و افسردگی.

از آنجا که دیازینون محلول در چربی است، اگر مقدار قابل توجهی از دیازینون در بافت های چرب ذخیره شود، احتمال سمیت بیش از حد وجود دارد. سندرم متوسط معمولا در عرض ۲۴ تا ۹۶ ساعت پس از قرارگیری در معرض سم اتفاق می افتد. سندرم متوسط در انسان با مشکل تنفس و ضعف عضلانی، اغلب در عضلات صورت و گردن و اندام پروگزیمال مشخص می شود. فلج عصب جمجمه ای و رفلکس های تاندون افسردگی نیز گزارش شده است.

مطالعات اشاره می کنند که قرارگیری در معرض برخی از آفت کش های ارگانوفسفره در طولانی مدت می تواند منجر به مشکلات عصبی از جمله نوروپاتی تاخیر ناشی از ارگانوفسفره (ضعف یا فلج و همچنین پارستزی در اندام) گردد. با این حال، گزارشات این علائم پس از قرارگیری در معرض دیازینون نادر است. قربانیان مسمومیت میزان سطوح آمیلاز و گلوکز سرم و همچنین افزایش سطوح دیاستاز ادراری همراه با علائمی را که نشان دهنده پانکراتیت حاد است، نشان داده اند.